Podcast (Odcinek 17) – Występy nad trumną

We wpisie dotyczącym mowy pogrzebowej napisałem, że warto  zrezygnować z czytania przemówienia, na rzecz wygłoszenia tekstu z pamięci. Dzięki temu Twój tekst szybciej zainteresuje słuchaczy, a także uzyska naturalność oraz nabierze profesjonalizmu. Dlatego po napisaniu przemówienia naucz się go na pamięć.

Podczas uroczystości pogrzebowych nie stawiaj swojego wystąpienia na jedną kartę – stając przed słuchaczami bez nawet najkrótszej notatki. Smutna okoliczność, stres, napięcie emocjonalne po stracie bliskiej bądź dalszej osoby mogą spowodować, że nagle zapomnisz tekstu.

Dlatego staraj się wygłosić całe przemówienie z pamięci, ale miej w ręku kartkę, a w niej:

– Napisaną treść całego przemówienia

Zadbaj o odpowiednie jej przygotowanie –  tak byś szybko znalazł fragment, którego potrzebujesz. Możesz to zrobić za pomocą wyróżnienia poszczególnych zdań, najistotniejszych słów. Drugim wyjściem jest sporządzenie na marginesie krótkich opisów, za pomocą słów kluczy, określających  to, co znajduje się w danym fragmencie tekstu.

Wybierając jedną z powyższych propozycji zyskujesz pewność, że w razie „zacięcia się” szybko znajdziesz wybrany fragment.

– Sporządzoną notatkę z całości wystąpienia

Wypisz punkty swojej mowy, w każdym z nich  umieść podpunkty opisujące poszczególne zagadnienia. Użyj do tego słów kluczy, na przykład:

1.Wstęp

a) zwrot do słuchaczy

b) podziękowanie

c) kondolencje

Możesz również użyć krótkich opisów –  ułożonych w kolejności chronologicznej, określających o czym będziesz mówił, na przykład:

1. Karol był : miły, uprzejmy, rodzinny, zawsze chciał pomóc, pozostanie w naszej pamięci.
2. Anegdota o wyprawie w góry: Wyjście, zagrożenie, ratunek, skromność Karola.

Uwaga! Jeżeli znajdziesz się w sytuacji gdy zapomnisz tekstu, odetchnij spokojnie, po czym zajrzyj do kartki. Taka sytuacja może zdarzyć się każdemu. Słuchacze na pewno będą wyrozumiali, przede wszystkim na smutną okoliczność.

Podcast (Odcinek 16) – Występy nad trumną

O powstaniu niniejszego wpisu zadecydowało kilka „życiowych” sytuacji oraz rozmów z kontaktującymi się ze mną zleceniodawcami. Chciałbym zabrać głos ustosunkowujący się do pewnego, dość delikatnego, tematu.

Wiele osób  uważa, że chwile ostatniego pożegnania to czas, w którym nie powinno się myśleć o artystycznych występach w kaplicy, kościele, nad grobem. Zaznaczają, że jest to moment refleksji, a przede wszystkim smutku i żałoby.

Nie do końca podzielam ich opinię.

Rozpatrując temat od strony uczestnika pogrzebów. Czyż nie zwracamy uwagi na wygląd wiązanki lub wieńca – upominając kwiaciarkę by kwiaty były świeże, ułożone w sposób odpowiadający naszym wymaganiom, tworząc swoiste dzieło sztuki? To samo jest z osobistym wyglądem. Wszak doniosłość chwili wymaga schludnego i przemyślanego doboru ubrania, oraz stylizacji włosów czy paznokci (pisząc ten fragment notki od razu przywołałem w pamięci sytuacje z pogrzebów, gdy wybrani uczestnicy uroczystości  zerkali po sobie oceniając, niczym na pokazie designerskim, kreacje innych osób).

Natomiast  komponenty takie jak: ustawienie świec, wystrój kaplicy lub kościoła, sposób śpiewu organisty, treść kazania wygłaszanego przez kapłana itd., są przecież niezbędnikiem, oddającym zarówno powagę i wzniosłość sytuacji, jak też pozwalającym rodzinie ukoić żal po stracie bliskiego. A to czy uznamy je za „nasycone niepotrzebnym artyzmem” jest tylko naszą subiektywną oceną.

Rozpatrując temat od strony osoby piszącej teksty na zlecenie.  Po opublikowaniu artykułu o napisach na szarfach, w każdym miesiącu wzrosła liczba zapytań w sprawie szarfy, nekrologu lub mowy pogrzebowej. Jest to dowód, że opublikowane treści były wartościowe.

Od tego czasu pojawiły się również  liczne zlecenia  dotyczące tekstów pogrzebowych – mowy, wspomnienia, kondolencje. Owe zadania były dla mnie zaskoczeniem. Podobnie jak większość społeczeństwa klasyfikowałem  je jako bardzo osobiste,  a więc pisane  indywidualnie, bez powierzania copywriterowi. Okazało się inaczej, z czego bardzo się cieszę.

Na koniec skłaniam się ku osobom unikającym artyzmu w obrządku pogrzebowym.   Chciałbym zwrócić uwagę na to, że należy we wszystkim zachować umiar. Zarówno kontrowersyjna  kreacja, zbyt nowoczesny wieniec pogrzebowy, czy też teksty stworzone w sposób niestosowny do uroczystości  mogą nie tylko wywołać u innych uczestników uczucie konsternacji, ale także niepożądanego uśmiechu.

Podcast (Odcinek 15)- Nekrologi

Wiele osób kojarzy nekrolog z tradycyjnym zawiadomieniem o śmierci i pochówku konkretnej osoby. Jednak w kulturze pogrzebu, oprócz popularnego nekrologu informacyjnego, możemy wyróżnić nekrologi: pożegnalne, kondolencyjne, dziękczynne, czy też rocznicowe.

Przyjrzyjmy się ich charakterystyce.

Zacznijmy od wyjaśnienia dwóch terminów nekrolog i klepsydra.  W Słowniku języka polskiego PWN znajdujemy objaśnienie:

nekrolog –  zawiadomienie o śmierci podane do ogólnej wiadomości, zawierające informacje dotyczące pogrzebu zmarłego oraz zwykłe dane o jego życiu i działalności; także: wspomnienie pośmiertne.

klepsydra – plakat zawiadamiający o czyjejś śmierci i pogrzebie.

Przejdźmy do tekstów.

Nekrolog informacyjny, jak wspomniałem powyżej, jest najbardziej rozpoznawalny.  Wszystko to przez  jego obecność w przestrzeni publicznej – znajdujemy ten rodzaj zawiadomienia o śmierci między innymi w: gazetach, Internecie, czy innych nośnikach informacji.

Składa się z trzech / czterech części:

1. Otwarcia komunikatu

Jest to rozpoczęcie nekrologu.  Można wybrać formę odznaczającą się wzniosłością, na przykład:

Z głębokim bólem i żalem zawiadamiamy o…

Z żalem zawiadamiamy, że w dniu…

Pełni bólu i żałoby zawiadamiamy, że…

lub z niej zrezygnować, przechodząc do kolejnej części.

2. Informacji o śmierci

Tu podajemy informację o zmarłej osobie. Wraz z  imieniem, nazwiskiem, wiekiem, datą zgonu mogą pojawić się tu informacje dotyczące stanowiska, nadanych tytułów i odznaczeń:

… w wieku 90 lat zmarł Jan Kowalski

… dnia 27.08.2012 odeszła nasza Żona, Mama, Ciocia ŚP Janina Kowalska

… w wieku 40 lat zmarł Prof. Jan Kowalski, pracownik Uniwersytetu w …,  zasłużony członek Komisji …

3. Daty i miejsca wystawienia ciała, nabożeństwa/mszy  oraz pogrzebu.

Pogrzeb odbędzie się w dniu 29.08.2012 o godzinie 10:00, w Białymstoku, na Cmentarzu Farnym.

Nabożeństwo żałobne zostanie odprawione w  Kościele Ewangelicko –  Augsburskim  przy ul …… , dnia 27.08.2012 o godzinie 10:00, skąd nastąpi odprowadzenie do grobowca rodzinnego na Cmentarzu Miejskim.

Wystawienie ciała w Domu Pogrzebowym przy ul…… odbędzie się dnia 27.08.2012od godz. do dnia30.08. do godz. ….. Wyprowadzenie ciała z Domu Pogrzebowego dnia 30.08. o godzinie 9.00. Nabożeństwo Żałobne odprawione zostanie w kościele św. Ducha dn. 30.08. o godz. 9.15, skąd nastąpi odprowadzenie na Cmentarz Farny.

4. Informacja o zawiadamiającym/nadawcy

O czym powiadamiają pogrążeni w żalu Żona, Syn i Córka

O czym powiadamia pogrążona w smutku i żałobie Rodzina

O modlitwę i wspomnienie prosi Żona

W tym miejscu można dodać piątą część nekrologu – informację odnoszącą do szczegółów przebiegu uroczystości, na przykład:

Podczas nabożeństwa odbędzie się zbiórka pieniędzy na Hospicjum….

Proszę o nieskładanie kondolencji.

Nekrolog pożegnalny jest tekstem pod którym podpisują się przyjaciele zmarłego, jego rodzina, koleżanki oraz koledzy z pracy. Pełni on rolę ostatniego pożegnania, a także ma  na celu poinformowanie społeczności o śmierci  danej osoby i złożenie kondolencji pogrążonej w żalu rodzinie.

Z żalem żegnamy Jana Kowalskiego. Wieloletniego pracownika Zakładów…… Koledzy i Koleżanki

20 sierpnia2012 roku  zmarł Jan Kowalski, pisarz, pedagog.  Niestrudzony bojownik o wartości chrześcijańskie i myśl humanistyczną. Zostanie z nami. Zespół i Dyrekcja

Natomiast nekrolog kondolencyjny jest adresowany do rodziny zmarłego, a jego autorami są osoby znające ową osobę.

Wyrazy głębokiego współczucia Koleżance Kasi z powodu śmierci Mamy składają……

Naszej Koleżance Joli Kowalskiej oraz Jej Bliskim składamy szczere wyrazy współczucia z powodu śmierci Męża.  Przyjaciele z ……

Rzadziej spotykane są nekrologi  dziękczynne oraz rocznicowe. Treść pierwszego stanowi podziękowanie, skierowane od rodziny zmarłego do uczestników uroczystości pogrzebowych, w którym dziękują za pamięć i modlitwę.

Dziękujemy za udział w ostatniej drodze Jana Kowalskiego. Prosimy o modlitwę za jego duszę. Rodzina

Natomiast drugi rodzaj nekrologu ma na celu przypomnienie o śmierci danej osoby oraz informację o nabożeństwie.

W dziesiątą rocznicę śmierci ŚP Jana  Kowalskiego, dnia 12.08.2012 o godzinie 16:00 zostanie odprawiona Msza św. rocznicowa, na którą zapraszają życzliwi pamięci Zmarłego.

1.09. minie druga rocznica śmierci Jana Kowalskiego. Msza św. za duszę zmarłego odbędzie się w Kościele…. przy ul. ….. . Bóg zapłać za modlitwę. Żona i synowie

Podcast (Odcinek 14) – Z ostatnim pożegnaniem – jak napisać tekst na szarfie pogrzebowej?

W ostatnich miesiącach brałem udział w kilku uroczystościach pogrzebowych. Obserwując ich przebieg, niezależnie od  regionu Polski, w którym się odbywały,  doszedłem do wniosku, że warto poświęcić uwagę kilku rodzajom tekstów- omawiając je na niniejszym blogu.

W dzisiejszym wpisie poruszę temat zawartości szarf, nieodłącznego elementu wieńców pogrzebowych. Natomiast w kolejnych przyjrzę się budowie nekrologu oraz mowy pożegnalnej.

Jaki więc napis umieścić na szarfie pogrzebowej?- z takim pytaniem zwróciłem się do białostockiej kwiaciarni Viktoria.

Każda szarfa dzieli się na dwie części, usłyszałem, to właśnie na nich umieszczamy tekst. Obowiązuje prosty schemat- w pierwszej wstawiamy informację skierowaną do zmarłego, w drugiej znajduje się „adnotacja” o nadawcy. Na przykład:

(1)Kochanemu mężowi – (2)Żona

(1)Kochanemu Tatusiowi- (2)Syn z żoną i dziećmi

(1)Kochanej Mamusi i Babci-(2)Córka z  Natalką

(1)Ukochanemu Dziadkowi – (2)Tomek z żoną

(1)Najukochańszemu synowi- (2)Rodzice, żona i dzieci

(1)Z ostatnim pożegnaniem-(2)Nauczyciele i Rada Rodziców

(1)Naszemu koledze- (2)Pracownicy firmy …..

(1)Tacie naszej koleżanki- (2)Pracownicy firmy ….

(1)Z ostatnim pożegnaniem- (2)Przyjaciel Marek

Układając tekst należy pamiętać o jego prostocie. Najlepiej napis ograniczyć do 4-5 wyrazów. Wtedy na pewno zmieści się on na jednej szarfie,  no i będzie łatwiejszy do rozczytania.

A co jeśli ktoś uprze się i postanowi zamieścić na szarfie wieńca kilka zdań?

Pracownik kwiaciarni pamięta tylko jedno takie zamówienie. Chodziło o epitafium- na tyle długie, że użyto trzech szarf. Na szczęście, wspomina, że wieniec był sporych rozmiarów i dekoracja nie zasłoniła kwiatów.